శ్రీ యోగ వాసిష్ఠ సారము - 240 / YOGA-VASISHTA - 240

🌹. శ్రీ యోగ వాసిష్ఠ సారము - 240 🌹
✍️. రచన : సద్గురు పేర్నేటి గంగాధరరావు
📚. ప్రసాద్ భరద్వాజ

🌴 4. నిర్వాణ ప్రకరణము (ఉత్తరార్థము) - 37 🌴
🌻. అభ్యాసము, ప్రభావము - 3 🌻

ఓ రామచంద్రా| సమస్త జగత్తు, పరస్పరహితులగుచున్న ప్రాణుల కోలాహలముతోగూడి చిన్నాభిన్నమై శిధిలమయ్యెను.

అంతట శ్రీరాముడిట్లు ప్రశ్నించెను.

ఓ మహాత్మ| విరాట్టును, బ్రహ్మశరీరుడును, చైతన్యము యొక్క సంకల్ప, వికల్ప మాత్రమున సృష్టి, స్థితిలయములు జరుగునట్లు తెలియుచున్నది. అట్టి స్థితిలో, సమస్త లోకములు అతనియందు; మరియు అతనియందు బ్రహ్మాండము, సత్యలోకములెట్లు స్థితికల్గియున్నవి అని ప్రశ్నించెను. అపుడు వసిష్ఠుడిట్లు పల్కెను.

ఓ రామచంద్రా| సృష్యాదియందు ఈ జగత్తు సత్మముకాదు. పిమ్మట,ఆ విశాలమగు సంకల్పరూపమైన మనస్సునందు, అభిమానరూపమగు భావనచే అహంకారము స్ఫురించుచున్నది. కాని వాస్తవముగ నది నిర్మలమై, నాశరహితమైనట్టి చిదాకాశమైయున్నది. తదుపరి చిదాకాశరూపుడై, చిదాభాసుడు ఎట్లు భావించిన అట్లే సృష్టి జరుగును.

జ్ఞానము యొక్క నిర్మలత్వముచే, ఆ పరమాత్మ స్వసంకల్పిత జగత్తుననుభవించి, పిమ్మట తన ఇచ్ఛచేతనే, దానిని శమింపజేయుచున్నాడు.

కాన ఓ రామచంద్రా| మనయందెవరికి బ్రహ్మతత్వముయొక్క వాస్తవపరిజ్ఞానము కల్గునో, అపుడతనికి జగత్తు దృశ్యశూన్యమై ఆత్మయే మిగులును.

కావున ఈ జగత్తు మిధ్యగనే జనించినది, మిధ్యగనే కాన్పించుచున్నది. మిధ్యగనే ప్రియ,మప్రియమగుచు, చిదాకాశమున జగత్తుగా భాసించుచున్నది.

ఓ రామచంద్రా| సత్యమగు పరమాత్మ అనుభూతము కాగ అనాదియై నిత్యానుభవరూపమై, ఏకమైనట్టి పరబ్రహ్మమేదికలదో, అదియే ఈ దృశ్యమనియు వేరుగ లేదనియు తెలియుచున్నది.

మహాపర్వతముకంటె బ్రహ్మము అతి సూక్ష్మము. స్థూలమైన బ్రహ్మము బ్రహ్మాండముకంటే అతి సూక్ష్మమైనది.

స్వప్నమందొక జీవాత్మ తన స్వరూపముననే, తన్ను మృతునిగా గాంచునట్లు, తదుపరి ఆ మృతుడే మృతునియొక్క ధ్రష్టయై యాతనిని భిన్నముగ గాంచును. ఈ చిదాకాశమే తన అద్వైతరూపమును ద్వైతముగ గాంచుచున్నది.

ఈ ప్రకారముగ చైతన్యాణువగు, జీవుని ప్రతిరూపమగు ఆకాశమే ఘనస్థితిని బొంది స్థూలదేహమగుచున్నది. అందు పంచేంద్రియములను నొందుచున్నది. అట్లే సంకల్ప వికల్పములచే మనస్సును, అభిమానముచే అహంకారమును జీవుడు పొందుచున్నాడు.

ఇట్లు చైతన్యము స్వయముగ, మొదట సూక్ష్మశరీరముగ పిమ్మట దేశకాలవస్తు క్రియావిభాగమును, క్రమముగ జగత్‌ శరీరమగుచున్నది. తదుపరి ఆ చైతన్యాణువగు జీవుడు, హస్తపాదాది చిత్‌కల్పనతోగూడి, స్వయంకల్పితమగు ఆకృతిని వీక్షించుచున్నాడు.

బ్రహ్మ, విష్ణు, మహేశ్వరాదులకును, క్రిమికీటకాదులకును గూడ సంకల్పవశముచేతనే దేహాదికల్పన సిద్దించుచున్నది. కాని యధార్ధముగ నేమియు యుత్పన్నము కాలేదు. మనుజుడు స్వప్నమున సముద్రములు, మేఘములు, యుద్ధములు, సింహగర్జనలతో కూడియున్నను, వాస్తవముగ మౌనముగనే యున్నాడు.

ఒక పరమాణువు నందు అనేక లక్షలయోజనములు, విస్తీర్ణమైన ముల్లోకములు, మాయచే కన్పించును. చిన్న అద్దమందు పర్వతము కన్పించుచు కదా.

ఈ జగత్తునందు కల్పమువరకు వ్యవహరించునట్టి, సమస్త జీవులయొక్క వాసనలచే అట్టి ప్రధమ బీజము, ఈ బ్రహ్మదేవుడే. ఆ బ్రహ్మదేవుని, శ్లేష్మ, పిత్త వాయువులే చంద్ర, సూర్య వాయువులైయున్నవి. గ్రహ నక్షత్రాదులుగ ఒప్పుచున్నవి.

ఓ రామ| ఈ జగత్తు సంకల్పరూపుడగు విరాట్‌పురుషుని కల్పనామయమగు శరీరమేయని యెఱుంగుము. మనస్సుచే గల్పింపబడిన పదార్ధము సత్యమైనప్పటికిని కానేరదు.

బ్రహ్మదేవుడు నిజకల్పిత బ్రహ్మాండమును రెండుగ విభజించెను.

అందు ఊర్ధ్వభాగము ఆకాశముగను అథోభాగము సృష్ట్యాది లోకములుగను నాతడు కల్పించెను. బ్రహ్మాండము ఊర్ధ్వభాగము శిరస్సు, అథోభాగము పాదములు, మధ్యభాగము పిరుదులుగను ఉన్నది.

ఈతడు స్వయముగ సర్వేంద్రియ రూపుడైనను, కల్పనామాత్ర జగత్తునందలి సమస్త క్రియలు అతని క్రియలే. ఏలనగా, అతని సంకల్పములే సర్వజీవుల వ్యవహారములు. సమస్త జగత్తు వుత్పత్తి నాశనములే యా బ్రహ్మదేవుని జనన, మరణములని ఎఱుగుము.

జగత్తు, విరాట్‌,బ్రహ్మము ఒకే అర్ధము కల్గియున్నవి. నీవు ఈ స్థూలదేహమందు, ఎట్లు స్థితిపొందియున్నావో, అట్లే సంకల్పరూపుడగు బ్రహ్మదేవుడు ఈశ్వరునియందు స్థితుడు కాలేడు.

వృక్షాది స్థావరము నందును తన బీజము నెలకొనియున్నది కదా| ఆ బ్రహ్మదేవుడు బాహ్యమున బ్రహ్మాండుడుగను, అభ్యంతరమున అహం గను, ఆత్మయందు ఆత్మారామునిగను, స్వాత్మయందు విరాజిల్లుచున్నాడు.

విరాట్‌పురుషుడే కాదు తత్వజ్ఞానులందరు, క్రోధరహితులై మౌనముగ నుందురు.

బ్రహ్మదేవుడు ధ్యానపరుడు కాగ, ద్వాదశాదిత్యులుద్భవించి, జగత్తునంతయు దహించివైచుట, ప్రళయాగ్ని స్వరూపమును వర్ణింపబడినది.

బ్రహ్మదేవుడు ధ్యానస్థితుడైనపుడు, పశ్చిమదిశయందు అరణ్యములోని దావాలనమువలె, రెండవసూర్యుడుదయించెను.

తదుపరి సముద్రమునందలి పగబాగ్నిలె మరొకసూర్యుడు నైరుతిదిక్కుయందు, దక్షిణదిశయందు అగ్నివలెనున్న వేరొకసూర్యుడు, అట్లే ఉత్తరవాయువ్యములందు సూర్యుడుదయించుట గాంచితిని.

సశేషం....
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹

🌹 YOGA-VASISHTA - 240 🌹
✍️ Narayan Swami Aiyer
📚 🌻 Prasad Bharadwaj

🌴 NIRVANA PRAKARANA - 70 🌴
🌻 13. THE STORY OF IKSHWAKU - 1 🌻

Summary: In this story, another means of meditation besides the three modes mentioned in the previous story is given to cognize that all is Brahman.

Rama asked: When the Ahankaric mind is divested of its illusory form and maintains its real state, what is its distinguishing characteristic?

Vasistha replied: Now listen attentively to the characteristics of a mind which has perished, while yet its (spiritual) form survives.

No amount of desires, illusions and other stains will unsettle a person who is firmly under the influence of his Atman, like water on a lotus leaf.

The good qualities of benevolence, etc., will ever sweetly beam in his face. All sins he will destroy; the bondage of Vasanas will gradually loosen their hold on him.

Anger will be slain; the tendency of the mind towards desires will be lost; all the bad impulses of Kama (passions) will be dispelled. All illusions in him, will look about for some befitting quarters elsewhere.

The five organs will not be active in the discharge of their functions. Neither pains will arise and afflict him nor will pleasures increase.

Through internal contentment and freedom from pains, there will arise in him equanimity of mind over all and in all places.

Even when pains and the rest attaching themselves to his body, exhibit themselves on his face, his mind will never writhe under them or their antitheses. If the mind should only perish, then Devas even will contract his friendship through sheer love and he will enjoy great felicity.

He will then regard all equally. A perfect harmony and beauty will prevail in him, rendering cool even his very marrow and he will be glorified everywhere.

Samsaric illusions, oh gracious Rama of large expanding eyes, will never affect those painless wise person ages, however much such illusions are productive of great surprises, or make them oscillate ever with their never- ceasing changes of birth and destruction or generate many myriads of pleasures and pains.

Fie on those low-minded persons of the world who do not long for and attain that Supreme Principle which can be cognized through Jnana. Vision only and wherein all accidents are unknown.

Now hear the means through which persons cross this ocean of existence of bondage replete with the rubies of pains, arising through the conjunction of some periods of time.

It is thus; who am „I‟ that has the potentiality of getting the quiescence of mind which will enable it to wade through this ocean of fleshy existence?

What is the nature of this universe? Who is that supreme One sought after? Of what avail are material enjoyments? Such a discriminative enquiry is, according to the Vedas, the best of means.

Therefore, you shall hear from me, how Ikshwaku 138, the foremost and the first king of your race, managed to attain Jnana, the Moksha.

While the graceful king was ruling over the seeming earth through the path of the ancients, he held secret communion within himself thus „

What is the stainless cause of this world teeming with dotage and death, pleasures and pains, fancies and misconceptions, etc., beyond number?‟ In spite of his deep thought over the same, he was unable to solve it.

Note : 138. He was the first of the Solar Kings and Son of the present Manu Vaivasvata.

Continues......
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹