శ్రీ యోగ వాసిష్ఠ సారము - 63 / YOGA-VASISHTA - 63

🌹. శ్రీ యోగ వాసిష్ఠ సారము - 63  /  YOGA-VASISHTA - 63 🌹

✍️ . రచన : సద్గురు పేర్నేటి గంగాధరరావు

📚. ప్రసాద్ భరద్వాజ

🌴. ఉత్పత్తి ప్రకరణము  🌴

🌻. మనస్సు  🌻

   

అంతట వసిష్ఠుడు రామునుద్దేశించి, ఇట్లు వివిధ రచనలచే వృద్ధినొందు ఈమనస్సే యన్నింటికన్నా ప్రధానమైనది. జ్ఞానవిచారముచే, ఇయ్యది వాసనారహితమై ఆత్మైక్యము పొంది పరమ శాంతిని పొందు చున్నది. ఇట్టి మిధ్యావ్యాపారమునే, భ్రాంతి ధృడ పడగా, చైతన్యము తన పూర్వరూపమును మఱచి, మనో రూపము నొంది, అనాది కాలము నుండి, జనన మరణాదులచే, విమోహిత మగుచున్నది. 

ఓరామా! ఈ మనస్సు దూరమును సమీపముగను, సమీపమును దూరముగను నొనర్చుచున్నది. ప్రభలమగు వాసనయె, జీవుని మోహమునకు కారణము కావున, అట్టి వాసనను సమూహలముగ ఛేదించి పెరికి వేయవలెను. కావున నోరామా! మనస్సే మానవుడు కాని, తుచ్చమగు ఈ దేహము కాదు. దేహము జడము. మనస్సు జడము గాక చైతన్యముగాక, రెండిటికి విలక్షణమై యున్నది. ఈ జగత్తంతయు మనస్సే భూమండలము, ఆకాశము, పృధివి, వాయువు, మహత్తున్ను మనస్సేయగును. 

ఎవని మనస్సు అజ్ఞానము చెందునో, యాతడే మూఢు డనబడుచున్నాడు. నాటక మందనేక రూపములు, నటుడు ధరించునట్లు, మనస్సు దేహమందు ఇంద్రియముల రూపమున వర్తించు చున్నది. ఈ మనస్సు అల్పమును అధికముగను; అధికమును అల్పముగను చేయుచున్నది. సత్యమును అసత్యముగను; శత్రువులను మిత్రులుగను చేయుచున్నది. ఇట్టి స్పురణవశముననే స్వప్నమందు, వ్యాకుల చిత్తుడై యున్న హరిచ్చంద్రున కొకే రాత్రి పండ్రెండు సంవత్సరములుగ తోచెను. 

మనస్సు జయించబడిన, ఇంద్రియములన్నియు జయింపబడును. 

మనస్సు తన కిష్టమైన వస్తువులు, తుచ్చమైనవి అయినను, అమృతతుల్యముగను; అమృతము వంటి అనిష్టవస్తు విషతుల్యముగను తోచుచున్నవి. మనస్సు ఇతర చోట్ల నిమగ్నమైయున్న, పంచ భష్యములైనను, రుచి తెలియుట లేదు. మనోరహితులగు మహాత్ములకు, అనగా వాసనలు నశించినవానికి, అప్సరస వంటి స్త్రీ సంయోగము సంభవించినను, వికారమేమియు కలుగకుండును. 

సముద్రము నుండి తరంగాదు లుత్పన్నమగునట్లు, దేహాంతర్గతమున, మనస్సు నుండియె స్వప్నావస్తయందు పర్వత, నగరాదులుత్పన్నమగు చున్నవి. ప్రవాహము, బిందువు, తరంగము, నురుగు మొదలగునవన్నియు జలమునుండియె గలిగినవి. ఈ మనస్సు, జీవులంత రంగము లందు నున్నదై, జాగ్రత్‌, స్వప్నమయమగు, ఈజగత్తును విస్తరింప జేయుచున్నది. 

లవణుడు రాజత్వము నుండి చండాలత్వము పొందినట్లు, చిత్తము దేవత్వము నుండి, యసురత్వమును; సర్పత్వము నుండి వృక్షత్వమును పొందుచున్నది. ఒక్కడే తన పత్ని యొక్క దృష్టి యందు పతిగను, తండ్రిదృష్టి నుండి పుత్రునిగను యగునట్లు; ఈ మనస్సు అభిలషిత రూపమును పొందుచున్నది. మనస్సు సంకల్పము చేతనే యుత్పన్నమగుచున్నది. 

మనస్సు ఆకార రహితమైనను, చిరకాలాభ్యాసముచే జీవాకారమగుచున్నది. ఇది సంకల్పము నుండి జీవించి, సంకల్పము చేతనే, సుఖదు:ఖములను, భయాభయములను, ప్రాప్తినొందుచున్నది. ఎవడు తన మనమున, విషయ చింతనయను చాపల్యము లేక యుండునో. అట్టివాని మనస్సు బంధింపబడిన ఏనుగువలె, శాంతిచును. విషయభోగము లందు ప్రవర్తించు మనోవృత్తులే సంసారమను విషవృక్షము యొక్క అంకురములు.

సశేషం..

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹

🌹 YOGA-VASISHTA - 63 🌹

✍️ Narayan Swami Aiyer

📚 🌻 Prasad Bharadwaj

🌴 UTPATTI PRAKARANA - 33  🌴

🌻 6.  THE STORY  OF MANAS (MIND)  - 2 🌻

Seeing  him  reel  thus  giddily  many  times,  we (Brahma)  caught  him  under  our  grip  to  free  him from  all  fears  and  questioned  him  thus.  „Who  are you  that  thus  art  groaning  under  pains?  What  are you  about  here?  And  what  is  your  intention?‟.  

To which  that  person  replied  thus  „All  persons  having the  concept  of  I  (and  other  differences)  are  nonexistent  to  me.  I  have  not  been  able  to  find  any actions  for  me  to  perform  in  this  world.  I  am  quite pained  by  the  heterogeneous  differentiations  set up by  you.  You  are  my  enemy,  though  paltry.  It  is only  through  you,  that  I  have  identified  myself with  the  pains  and  pleasures,  I  have  been  suffering from.‟  Having  said  so,  he  cast  a  survey  over  his body.  

His  heart  began  to  melt  and  he  cried  aloud with  a  thunder  like  sound.  Desisting,  in  a  moment, from  his  loud  wails,  he  again  cast  his  eyes  over  his beautiful  form  and  laughed  aloud  for  a  long  time, as  if  to  burst  open  his  belly.  Then,  in  my  very presence,  he  freed  himself  from  the  many  fat bodies he had  assumed  (in  the  many births).   

Through  the  force  of  dire  destiny,  another  person was  born  in  another  spot.  Like  the  former  person, he  appeared  before  us  in  a  plight  similar  to  the other  and  scourged  himself,  when  I  consoled  him as  previously.  Then  this  wayfarer  passed  along  his path  and  gave  up  that  body.  

Again  did  he  come  in another  guise  and  in  this  life  of  his,  he  fell  into  that deep  unfrequented  well.  We  did  not  see  him emerge  out  of  that  well  for  a  long  time.  Then  there appeared  on  the  stage  of  this  ever  perturbed  forest (this  person  as)  another  who,  though  he  was greatly  checked  in  his  path  and  shown  the  road  to true  knowledge  by  us,  spurned  our  advice  and  still persisted  in  his  obstinate  course  of  lashing  himself as  he  went  along.  

Even  now  do  such  ferocious persons  exist  writhing  under  great  pains  and dwelling  in  such  dire  forests  replete  with  sharppointed  thorns  and  enveloped  in  such  a  thick gloom  as  to  instil  fear  into  all  hearts.  But  wise  men, even  should  they  live  in  the  midst  of  a  fiery  burnt-up  forest,  will  regale  and  rejoice  in  it  as  in  a  cool flower  garden  wafting  sweet  odours.   

Continues...

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹